W sercu zachodniej Sumatry, w niewielkim nadmorskim mieście Pariaman, co roku odbywa się jedno z najbardziej niezwykłych i widowiskowych wydarzeń kulturowych w Indonezji – Festiwal Tabuik. To święto łączy w sobie mistycyzm, religijne znaczenie, barwny folklor i nieposkromioną energię lokalnej społeczności. Dla podróżników spragnionych autentycznego kontaktu z kulturą regionu, festiwal ten stanowi niezwykłą okazję, by doświadczyć czegoś więcej niż tylko malowniczych krajobrazów czy orientalnej kuchni.
Geneza i znaczenie Festiwalu Tabuik w Pariaman na wyspie Sumatra
Tabuik (czasem zapisywany jako „Tabut”) wywodzi się z tradycji syryjskich szyitów i został przeniesiony na Sumatrę przez indyjskich żołnierzy z Bengalu, którzy osiedlili się w Pariaman w XIX wieku, w okresie panowania kolonialnego Brytyjczyków. Jest to upamiętnienie śmierci Imama Husajna, wnuka proroka Mahometa, który zginął w bitwie pod Karbalą w 680 roku. Wydarzenie to jest kluczowe w historii szyizmu, a jego celebracja ma na celu wyrażenie żalu, szacunku oraz duchowego oczyszczenia. W kontekście indonezyjskim, a zwłaszcza w Pariaman, Festiwal Tabuik zyskał unikalną, synkretyczną formę, łącząc elementy islamu, lokalnych wierzeń i tradycji artystycznych Minangkabau.
Kiedy odbywa się Festiwal Tabuik w Pariaman na wyspie Sumatra?
Festiwal ma charakter ruchomy i związany jest z kalendarzem islamskim. Tabuik przypada na pierwszy miesiąc roku muzułmańskiego – muharram, a kulminacja święta ma miejsce 10 dnia tego miesiąca, znanego jako Aszura. W praktyce oznacza to, że daty wydarzenia zmieniają się co roku w kalendarzu gregoriańskim, zazwyczaj przypadając na lipiec, sierpień lub wrzesień.
Tabuik jako dzieło sztuki
Słowo „tabuik” odnosi się zarówno do festiwalu, jak i do ogromnych, ozdobnych konstrukcji, które są centralnym punktem obchodów. Każdy tabuik to wysoka, kilkumetrowa struktura, wykonana z drewna, papieru, tkanin i bambusa, przypominająca trójpoziomowy rydwan z elementami skrzydeł, smoków i symboli religijnych. Powstaje dwa tygodnie przed kulminacją festiwalu, a jego budowa jest aktem współpracy i duchowego zaangażowania.
Każdego roku powstają dwa tabuiki – jeden reprezentujący wschodnią, drugi zachodnią część miasta. Ta lokalna rywalizacja nadaje wydarzeniu dodatkowej dramaturgii, ale też jednoczy całą społeczność w duchu wspólnoty i tożsamości.
Główne atrakcje Festiwalu Tabuik
Festiwal trwa zazwyczaj około 10 dni, z każdym dniem przynoszącym nowe wydarzenia, obrzędy i pokazy:
Maambiak Tanah
Ceremonia otwierająca festiwal, w której symbolicznie pobierana jest ziemia. Jest to rytuał przywołujący duchy przodków i wzywający błogosławieństwo dla całego przedsięwzięcia.
Pembuatan Tabuik
Publiczne przygotowywanie konstrukcji tabuik, co stanowi wielką atrakcję dla turystów. Warto odwiedzić warsztaty, w których rzemieślnicy pracują dzień i noc, by stworzyć te olbrzymie dzieła sztuki ludowej.
Hoyak Tabuik
W przeddzień kulminacji, tabuiki są unoszone przez dziesiątki mężczyzn i noszone ulicami miasta w ekstatycznym tańcu. Tę procesję cechuje intensywna emocjonalność, hałas bębnów i zapał uczestników.
Spalenie Tabuik
W kulminacyjnym momencie oba tabuiki zostają zatopione w morzu, co symbolizuje powrót duszy Husajna do Boga. Towarzyszą temu fajerwerki, lamenty i bębniarze – wydarzenie o ogromnej sile wyrazu.
Pariaman – miasto festiwalu i nie tylko
Choć Festiwal Tabuik jest główną atrakcją Pariaman, warto zatrzymać się tu na dłużej. Miasto oferuje:
- Plaże: szerokie, piaszczyste wybrzeża idealne na relaks, takie jak Pantai Gandoriah;
- Kulinarne odkrycia: lokalne specjały jak rendang, sate Padang i ikan bakar;
- Wycieczki łodziami na pobliskie wysepki;
- Targowiska z rękodziełem i przyprawami;
- Meczet Raya z kolonialną historią i wspaniałą architekturą.
Dlaczego warto odwiedzić Festiwal Tabuik?
- To rzadka okazja do uczestniczenia w autentycznym, żywym rytuale;
- Niezwykłe doznanie wizualne i dźwiękowe;
- Spotkanie z serdecznymi mieszkańcami i gośćmi;
- Bogata lekcja historii i duchowości Azji Południowo-Wschodniej;
- Wyjątkowy temat dla fotografów i blogerów.
Festiwal Tabuik w Pariaman to wydarzenie, które na zawsze pozostaje w pamięci. To nie tylko widowisko, ale głęboka duchowa podróż, okazja do refleksji i jednocześnie pełna życia celebracja kultury. Dla tych, którzy szukają czegoś więcej niż katalogowych atrakcji – to pozycja obowiązkowa na mapie podróży po Indonezji.
Autorka: Magdalena Łydka – miłośniczka podróży, szczególnie tych na Bałkany. Copywriterka specjalizująca się w tematyce podróżniczej, która pracę w korporacji zastąpiła tworzeniem stron internetowych i podróżowaniem. Każdą wolną chwilę spędza w podróży z dobrą książką i notesem. Autorka kilku ebooków o Chorwacji, Bałkanach i Półwyspie Apenińskim. Ulubione miejsce do pracy: wyspa Korčula w Chorwacji.